- منتشر شده در سه شنبه, 22 اسفند 1391 23:22
- نوشته شده توسط خبرنگار بخش ادبیات و هنر
- بازدید: 3294
انتخاب مردمی‌ترین شاعران دهه اخیر از سوی جشنواره شعر فجر انتقاد شاعران طیف‌های مختلف را برانگیخت.
سایت مداحان قم در خصوص تأیید یا رد نظرات ذیل نظر خاصی نداشته و ندارد، این خبر صرفاً جهت اطلاع ادب دوستان سایت منعکس گردیده است
در ادامه بخوانید
سایت مداحان قم: زینب کاظم‌خواه: هفت سال از برگزاری جشنواره شعر فجر می‌گذرد، جشنواره‌ای که هر سال به شکل و شمایلی برگزار شده است؛ یک دوره از شاعران پیشکسوت در آن تقدیر شد، دوره‌ای بخش شاعران زیر سی سال در آن برگزار کرد، امسال هم طرحی نو در انداخت و به شاعر مردمی دهه اخیر جایزه داد؛(اینجا) اما شاعران مردمی امسال چه کسانی بودند؟ علیرضا قزوه که خود دبیر اولین دوره جایزه شعر فجر بود و دیگری حمیدرضا برقعی شاعر جوانی که کتاب‌هایش از سوی انتشارات فصل پنجم که مسوول آن پرویز بیگی حبیب‌آبادی است چاپ می شود.
اما شاعر مردمی چگونه انتخاب شده است و جشنواره شعر فجر بر چه اساسی این دو شاعر را مردمی‌ترین شاعران دهه اخیر نامیده است؟ این سوالی است که محمدعلی بهمنی در پاسخ به آن توضیح می‌دهد که «بر اساس نظرسنجی از مردم این دو شاعر به عنوان شاعران مردمی انتخاب شدند؛ مکانیزم به این صورت بوده که فرم‌های نظرسنجی در دانشگاه‌های مختلف و انجمن‌های شعر میان مردم پخش شده است.»
او درگفت‌وگو با خبرآنلاین گفت که تا جایی که به خاطر دارد بیش از ده‌هزار فرم از سوی مردم پر شده بود و این انتخاب کاملا علمی بوده است.
اما انتخاب شاعر مردمی دهه اخیر باعث انتقاداتی از سوی شاعران مختلف شد، که این انتقادات گاهی به شکل طنز و گاهی هم جدی مطرح شد. عبدالجواد موسوی یکی از شاعرانی که خود چند سال پیش از جشنواره شعر فجر جایزه دریافت کرد به خبرآنلاین گفت که دلیل این انتخاب را همان سال هم نفهمید. او بعدتر در مطلب طنزی نوشت: «خشت اول چون نهد معمار... بله، این بیت حکیمانه مصداق تام و تمام جشنواره شعر فجر است. جشنواره‌ای که همه ساله بر شمار ناراضیان از آن افزوده می‌شود. در بدترین جشنواره‌های دنیا معمول این است که دست‌کم برگزیدگان جشنواره راضی‌اند اما در جشنواره شعر فجر حتی برخی از برگزیدگان هم راضی نیستند. بس که بی‌در و پیکر است و بی‌معنا.»او در این مطلب اشاره کرده که کاستی‌های جشنواره شعر فجر را در دوره‌های اول می‌شد نادیده گرفت اما نه تنها آن معایب برطرف نشده بلکه روز به روز به ایردات این جشنواره اضافه می‌شود.
اکبر اکسیر شاعر طنزپرداز نیز در گفت‌وگو با خبرآنلاین این انتخاب را به علیرضا قزوه تبریک گفته است و با لحنی طنز یادآور شد:«اگر استاد قزوه از اول انقلاب در شعر و ترانه سهم عمده‌ای دارند و اگر همان شخصیتی است که یک دهه پیش شعر «مولا ویلا ندارد» را که شعر جذابی درباره زور و ترویز است در حادترین شرایط ایران سرود، معتقد است که انتخاب او به عنوان شاعر مردمی عادلانه است این انتخاب گوارای وجودش باشد.» او در بخشی دیگر از صحبت‌هایش اظهار امیدواری کرده جشنواره شعر فجر در نودمین دوره برگزاری‌اش به شعر طنز هم توجه کند./سایت مداحان قم
اما فاضل نظری شاعری که یک دوره دبیر علمی جشنواره شعر فجر بود معتقد است که باید نظر مردم را بپذیریم و به آن احترام بگذاریم، او انتخاب شاعر مردمی را یکی از حرکت‌های مثبت می‌داند و تاکید دارد:«ممکن است کسانی که برگزیده شدند با انتظار بعضی از ما سازگار نباشند. این موضوع طبیعی است که ما انتظار یا پیش بینی دیگری داشته باشیم که درست در نیامده است، ولی باید توجه داشت که این انتخاب مردم بوده است.»
عبدالجبار کاکایی یکی از ترانه‌سرایان مطرح کشور نیز مکانیزم انتخاب شاعر مردمی را مکانیزم اشتباهی می‌داند و بر این باور است که که برای انتخاب شاعر مردمی از طیف‌های خاصی نظر سنجی شده است.او در عین حال می‌گوید که مسوولان جشنواره شعر فجر ابایی ندارند که بگویند به شاعران همسو با خود جایزه می‌دهند.
نرگس رجایی شاعر و روزنامه نگار نیز در وبلاگش در بخش وبلاگ نخبگان خبرآنلاین با نگارش یادداشتی به این نکته اشاره کرد که معیار شاعر مردمی در گذشته این بود که شعر شاعری بر لب‌ها زمزمه می‌شد و به کوچه به و بازار نزدیک بود اما جشنواره شعر فجر در نظر سنجی که اعتبار آن محل تردید است شاعر مردمی انتخاب کرده است.
علیرضا قزوه و حمیدرضا برقعی هر دو به طور مشترک به عنوان شاعران مردمی ده سال اخیر انتخاب شدند، شاعرانی که آن‌ها را بیشتر به نام شاعران آیینی می‌شناسند، حسین اسرافیلی که خود یکی از شاعران آیینی است درباره این انتخاب گفته است:«کسانی که در نظرسنجی انتخاب شاعر مرمی جشنواره شعر فجر شرکت کرده‌اند، در مجامع خاصی حضور دارند و سلیقه آن‌ها نشان دهنده سلیقه همه مردم نیست.» او در عین حال بر این باور است که انتخاب شاعر مردمی یک انتخاب ذوقی است نه علمی و مردم شاعرانی که بیشتر با آن‌ها انس و الفت داشته‌اند بر می‌گزینند.
مردمی بودن یک شاعر زمانی مشخص می‌شود که شعر او را خیلی‌ها زمزمه کنند و در روزگار امروز شاید تیراژ واقعی کتاب‌ها نشان دهنده محبوبیت شاعری باشد؛ این همان نکته‌ای است که زهیر توکلی به آن اشاره دارد و می‌گوید:« انتخاب شاعر مردمی از سوی جشنواره شعر فجر لطیفه است؛ شاعر مردمی را می‌توان از تیراژ کتاب تشخیص داد.»
زهیر توکلی تصریح کرد: «در نقد ادبی چیزی به نام شاعر مردمی نداریم. می‌توان گفت شاعر پرمخاطب. اصولا مردم ما کتاب نمی‌خوانند، شعر هم نمی‌خوانند چه برسد به شعر معاصر، همان چهار بیتی را که بلد هستند از امثال و حکم رایج بلدند؛ در این میان مهم که بر اساس چه مکانیسمی شاعر مردمی انتخاب می‌کنند. مهم این است که چنین عنوانی به لحاظ فنّی در نقد ادبی شناخته شده نیست.»
رضا حمیدی دبیر جشنواره هفتم هم بالاخره با ایسنا گفت و گو کرد و اسامی 24 شاعر مردمی جشنواره را معرفی کرد؛ لیستی که محمدعلی سپانلو و محمد شمس لنگرودی رتبه‌های سی‌هفتم و سی و هشتم را در آن به خود اختصاص داده بودند.
حالا سوال اینجاست که در میان جمعیت 70 میلیونی آیا این نظرسنجی آنقدر جامع بوده است که تمام طیف‌های مردم را پوشش دهد و آیا مردم کوچه و بازار یک بیت از اشعار قزوه و برقعی را حفظ هستند یا نه؟
منبع : سایت مداحان قم
