پاسخ به شبهه ای در باب عصمت بانوی دو سرا حضرت فاطمه زهرا (س)

منتشر شده در چهارشنبه, 06 ارديبهشت 1391 12:31

نوشته شده توسط امیرحسین فلاح

پاسخ به شبهه ای در باب عصمت بانوی دو سرا

بعضى گفته ‏اند: آیه‏ ى تطهیر (1) دلالت بر عصمت ندارد. زیرا آیات قبل از آن و آیات بعد از آن، درباره‏ ى زنان رسول اكرم صلّى اللَّه علیه و آله نازل شده و خطابه به آنان متوجه است. و به قرینه‏ ى سیاق باید گفت: آیه ‏مذكور نیز درباره‏ زنان آن حضرت نازل شده و مخاطب در آیه، آنها هستند.

بنابراین اگر آیه دلالت بر عصمت كند باید گفت: زنهاى رسول‏ اللَّه نیز از گناه معصوم بوده ‏اند در صورتى كه این مطلب را نه كسى گفته و نه مى ‏توان گفت. از این رهگذر است كه باید بگوییم: آیه اصلا دلالت بر عصمت ندارد. نه در مورد زنهاى آن حضرت، نه در مورد سایر اهل‏ بیت.

پاسخ به شبهه

دلیل اول: علامه سید عبدالحسین شرف ‏الدین اشكال مذكور را نقل كرده و به چند وجه آن را پاسخ داده است:

اول: احتمال مذكور اجتهاد است در مقابل نص، زیرا در چندین روایت كه به حد تواتر مى‏رسد این مطلب وارد شده كه آیه مذكور در شأن على و فاطمه و حسن و حسین علیهم ‏السلام نازل شده و اختصاص به آنان دارد. حتى وقتى ام‏سلمه خواست در زیر جامه (کسا) داخل شود، پیغمبر اكرم صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم جداً او را ممنوع ساخت.

دوم: اگر آیه درباره‏ زنهاى رسول خدا نازل شده بود باید به صورت خطاب مؤنث ادا شده باشد و بگوید: «انما یرید اللَّه لیذهب عَنْكُنَّ الرجس اهل البیت و یُطَهِّرُكُنَّ تطهیرا». نه به صورت جمع مذكر.

سوم: در بین عرب ‏هاى فصیح، مرسوم است كه در بین كلماتشان جمله ‏هایى را به عنوان جمله معترضه ذكر كنند. بنابراین مانعى ندارد بگوییم: خداوند متعال آیه‏ مزبور را در بین آیاتى كه در شان زنهاى رسول خدا نازل شده قرار داده تا اهمیت موضوع را برساند و بدین نكته اشاره كند كه چون اهل ‏بیت پیغمبر از گناه معصومند نباید مورد تعرض كسى قرار گیرند حتى زنان پیغمبر هم حق تعرض بدانها را ندارند.

چهارم: در عین حالى كه در قرآن كریم تحریفى واقع نشده و آیات آن كتاب آسمانى هیچ كم و زیاد نشده است اما این مطلب مسلّم نیست كه آیات و سوره‏هاى قرآن، عینا به همان ترتیبى كه نازل شده، جمع و تدوین شده باشند. مثلا هیچ بعید نیست كه آیه مذكور، تنها درباره‏ اهل‏بیت نازل شده باشد ولى در موقعى كه آیات جمع و تدوین مى‏شده آن را در بین زنان پیغمبر گنجانیده باشند. (2)

دلیل دوم: رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم به فاطمه فرمود: خدا براى غضب تو غضب مى‏كند و براى خشنودى تو خشنود مى‏شود. (3)

حدیث مذكور را سنى و شیعه قبول دارند و در كتابهاى خود نوشته‏اند. برطبق این حدیث هر جا فاطمه علیهاالسلام غضب كند خدا نیز غضب مى‏كند و هرگاه خشنود و راضى شود خدا نیز راضى و خشنود مى‏گردد. البته این مطلب مسلم است كه رضایت و غضب خدا مطابق واقع و حق است. هرگز به كارهاى زشت و خلاف حق خشنود نمى‏شود، گرچه دیگرى از آن كار خشنود شد. هرگز از كارهاى خوب و حق غضبناك نمى‏شود، گر چه مبغوض دیگران باشد.

لازمه‏ى این دو مطلب اینست كه فاطمه علیهاالسلام از گناه و خطا معصوم باشد، زیرا اگر معصوم باشد رضایت و غضبش بر طبق موازین شریعت خواهد بود و هیچگاه بر خلاف رضاى خدا راضى نمى‏شود و هیچگاه از حق و كارهاى نیك غضبناك نمى‏شود. در چنین صورتى مى‏توان گفت: اگر فاطمه علیهاالسلام غضب كند خدا غضب مى‏كند و اگر خشنود شود خدا خشنود مى‏شود.

اما اگر معصیت و خطا درباره‏اش روا باشد نمى‏توان به طور كلى گفت: از غضب او خدا غضب مى‏كند و از خشنودیش خشنود مى‏شود. مطلب را با مثالى روشن سازیم:

اگر فرض كنیم كه حضرت زهرا علیهاالسلام معصوم نباشد و اشتباه و گناه درباره‏اش جایز باشد، در این صورت ممكن است بواسطه‏ى اشتباه یا تمایلات نفسانى، برخلاف حق و واقع، چیزى را از كسى مطالبه كند و كارشان به نزاع و كشمكش منجر شود ولى طرف مقابل تسلیم نگردد و او را مغلوب سازد، در این صورت ممكن است آن حضرت غضبناك گردد و اظهار عدم رضایت كند آیا در چنین فرضى مى‏توان گفت: چون فاطمه علیهاالسلام غضب كرده خدا نیز غضب مى‏كند گرچه حق با طرف مقابل بوده است؟ ابداً چنین كار زشتى را نمى‏توان به خدا نسبت داد.

بواسطه‏ى این روایت نیز مى‏توان عصمت زهرا علیهاالسلام را اثبات نمود.

دلیل سوم: رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم فرمود: فاطمه علیهاالسلام پاره‏ى تن من است، هركس او را خشمناك كند مرا خشمناك خواهد كرد. (4)

این حدیث نیز در كتابهاى سنى و شیعه موجود است و همه‏ى مسلمانان حتى عمر و ابوبكر به صحت آن اعتراف دارند. با بیان فوق، این حدیث نیز بر عصمت حضرت زهرا دلالت دارد، زیرا پیغمبر اكرم از گناه و خطا و تمایلات نفسانى معصوم است. بر كارى غضب مى‏كند كه مبغوض خدا باشد و به چیزى راضى مى‏شود كه رضایت خدا در آن باشد. بنابراین در صورتى مى‏توان گفت: هرگاه فاطمه غضب كند پیغمبر صلّى اللَّه علیه و آله نیز غضب مى‏كند كه معصوم باشد و احتمال گناه و خطا درباره‏اش جایز نباشد.

دلیلی دیگر: یكى دیگر از شواهد عصمت حضرت زهرا این حدیث است:

امام صادق علیه‏السلام در حدیثى فرموده: زهرا بدان جهت فاطمه نامیده شده كه شر و بدى در وجود مباركش راه ندارد. (5)

پی نوشت ها:

1) «انما یریداللَّه لیذهب عنكم الرجس اهل‏البیت و یطهركم تطهیرا» (احزاب/33).

2) الكلمة الغراء فى تفضیل الزهراء، سید عبدالحسین شرف‏الدین، ص 212.

3) قال رسول‏اللَّه صلّى اللَّه علیه و آله: یا فاطمه ان اللَّه یغضب لغضبك و یرضى لرضاك؛ ینابیع المودة، ص 203 ؛ مجمع الزوائد، ج 9، ص 203.

4) قال رسول‏اللَّه: فاطمة بعضة منی فمن اغضبها اغضبنى؛ صحیح بخارى، ج 2 ، ص 302.

5) كشف ‏الغمه، ج 2 ، ص 89.

بخش تاریخ و سیره معصومین تبیان

منبع: مرکز نشر اعتقادات.

اضافه کردن نظر