---

در مورد قيام امام حسين عليه السلام که داراي اهدافي بوده است، ناگزير اثراتي در جامعه مسلين داشته است. و اثرات آن چيزي نيست که قابل انکار باشد. زيرا بعد از هزار و اندي از اين واقعه جانسوز حرکت امام حسين پابرجاست و علم ايشان برافراشته است.

---

هر هدفي داراي اثريست و يا بايد گفت اميد هست که اثر مطلوبش را بگذارد. در مورد قيام امام حسين عليه السلام که داراي اهدافي بوده است، ناگزير اثراتي در جامعه مسلين داشته است. و اثرات آن چيزي نيست که قابل انکار باشد. زيرا بعد از هزار و اندي از اين واقعه جانسوز حرکت امام حسين پابرجاست و علم ايشان برافراشته است. عده اي که حضرت را کشتند گمانشان بر اين بود که ديگر اثري از او در عالم باقي نمانده است. اما آيندگان با حقيقتي روبرو شدند که ناخودآگاه به تقديش پرداختند و به عمل او افتخار کردند نه اينکه آنان از پيروان او باشند بلکه چون او بشري بود که در راه حقيقت حاضر شد از بزرگترين سرمايه اش که همان جان آدميست گذشت و در اين راه عزيزترين کسانش را فدا کند؛ به همين خاطر همه انسانهايي که بويي از انسانيت برده اند به اقدام او افتخار مي کنند. اين است که امام عظيم الشأن فرمود: محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته است. و اسلام هم براي تمام انسانهاست.(ادامه متن در قسمت ادامه مطلب)

بزرگان براي قيام امام حسين صلوات الله عليه اهداف متعددي بيان کرده اند؛ اين اهداف گرفته شده از کلام خود حضرت از هنگامي است که قصد خروج از مدينه را کردند. در اين نوشتار سعي شده است با توجه به زيارت امام حسين عليه السلام در روز اربعين مهمترين هدف و در نهايت والاترين اثر قيام حضرت ابا عبدالله بررسي شود.

سازش نکردن با ظالمان زمان

يکي از اهداف قيام امام که براي آزاديخواهان دنيا بسيار آموزنده بوده است سازش نکردن با ظالمان زمان بود؛ اين به کرار در جملات حضرت در مدت حدود شش ماهي که به قيام مي پرداختند ديده مي شود. همانند جمله معروفشان در برابر سپاه عمرسعد در روز عاشورا که فرمود: هيهات منّه ذلّه. (1)

در كتاب احتجاج مي نگارد: هنگامى كه لشكر كفر امام حسين(عليه السلام) را محاصره نمودند آن بزرگوار بر اسب خود سوار شد و پس از اينكه مردم را ساكت نمود و حمد و ثناى خداى را بجاى آورد فرمود: ... آگاه باشيد زنازاده اي كه پسر زنازاده است مرا بين شمشير كشيدن و ذلت قرار داده است. هيهات‏ است براى او! هيهات‏ كه من ذلت را بپذيرم! (2)

و اولين جمله ايشان در مدينه در دارالاماره خطاب با والي مدينه وليد بن عتبه آنگاه که خواستند از ايشان به زور بيعت بگيرند اينست که: مثلي لا يباع مثله. (3) هرگز مثل مني با همچو يزيدي بيعت نمي کند. و بدين گونه به تمام انسانها در طول تاريخ پيغام داد که انسان آزاده نبايد با انسانهاي غوطه ور در ماديات سازش کند. و تاريخ شاهد اين قضيه است که قيام امام تا چه حددر اين زمينه اثر گذار بوده است.

امر به معروف و نهي از منکر

هدف ديگر حضرت امر به معروف و نهي از منکر بود. همانگونه که امام حسين عليه السلام به برادرش محمدبن حنفيه نوشت: إنّما خرجتُ لطلب الاصلاح في أمت جدي، أريد أن آمر بالمعروف و انهي عنه المنکر. (4) همانا من قيام کردم تا امر به معروف و نهي از منکر بکنم. و نيز در زيارتي که براي امام حسين(عليه السلام) وارد شده آمده است: أَشْهَدُ أَنَّكَ قَدْ أَقَمْتَ‏ الصَّلَاةَ وَ آتَيْتَ الزَّكَاةَ وَ أَمَرْتَ بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَيْتَ عَنِ الْمُنْكَر (5) شهادت مي دهم که شما امر به معروف و نهي از منکر کرديد.

امام خميني(ره) در اين زمينه مي فرمايد: سيدالشهدا - سلام اللَّه عليه- از همان روز اول كه قيام كردند براى اين امر، انگيزه‏شان اقامه عدل بود. فرمودند كه، مى‏بينيد كه معروف، عمل بهش نمى‏شود و منكر، بهش عمل مى‏شود. انگيزه اين است كه معروف را اقامه كند و منكر را از بين ببرد، انحرافات همه از منكرات است، جز خط مستقيم توحيد هرچه هست منكرات است، اينها بايد از بين برود و ما كه تابع حضرت سيدالشهدا هستيم بايد ببينيم كه ايشان چه وضعى در زندگى داشت، قيامش، انگيزه‏اش نهى از منكر بود كه هر منكرى بايد از بين برود. (6)

اثر اين هدف در جامعه مسلمين بپا خواستن بسياري از مؤمنان براي انجام اين فريضه مهم بود.

در همه اين اهداف يک اثري مشترک هست. اين اثر بسيار مهم در زيارت اربعين آمده است:

وَ مَنَحَ النُّصْحَ وَ بَذَلَ مُهْجَتَهُ فِيكَ لِيَسْتَنْقِذَ عِبَادَكَ مِنَ الْجَهَالَةِ وَ حَيْرَةِ الضَّلَالَة.(7)

براي نجات بندگان خدا از ناداني بذل جان کرد. تا آنان را از سرگرداني در مسيرهاي گمراه کننده نجات دهد. اين مهمترين اثر قيام آقا ابا عبدالله الحسين است؛ اينکه مي بينيم بعد واقعه کربلا مسلمانان از خواب غفلت بيدار شدند؛ ديدند که عزيزترين بنده خدا فرزند رسول خدا خامس آل عبا حسين بن علي بن ابي طالب نور ديده فاطمه زهرا براي زنده کردن ارزشهاي متعالي اسلام جان خود را در دست گرفته تا در راه خدا نصار کند. هفتاد و دو نفر بلافاصله به او پيوستند؛ الذين بذلوا مهجهم دون الحسين عليه السلام (8) آنان پا جا پاي حضرت گذاشتند و جان خود را فداي دين کردند. بعد از آن گروه گروه جان خود را براي خدا در کف دست گذاشتند. تاريخ شاهد اين مدعي است و در انقلاب بزرگ ايران اسلامي نيز به چشم خود ديديم که چگونه پدران و مادران ما براي زنده کردن اهداف امام حسين عليه السلام با ذکر کربلاي حسيني همه هستي خود را به پاي اسلام ريختند. آنچه در دفاع مقدس هشت ساله در خط مقدم و پشت خط مقدم نمايان بود ياد شهيد کربلا و ياران وفادارش و فرزندان گرامش بود. و همين به نيروهاي بسيجي نيرو مي داد تا با تواني مضاعف به نبرد با متجاوزان به سنبل اسلام ناب در جهان امروز بپردازند. ايران اسلامي و مردم متدين آن هرچه دارند از قيام حسين بن علي عليه السلام است. اگر عزتي و آبرويي براي انقلاب هست اگر دشمن از اين نظام هراسناک است اگر اميد مستضعفان دنيا به ايران اسلامي دوخته شده است همه و همه بخاطر الگو گرفتن مردم مسلمان ايران از امام سومشان حضرت سيدالشهداءست.

و پايان سخن کلامي از امام راحل: اسلام را تا حالايى كه شما مى‏بينيد، اينجا ما نشسته ايم، سيدالشهدا زنده نگه داشته است سيدالشهدا- سلام اللَّه عليه- تمام چيز خودشان را، همه جوانان خودش را، همه مال و مَنال، هرچه بود، هرچه داشت- مال و مَنال كه نداشت- هرچه داشت، جوان داشت، اصحاب داشت، در راه خدا داد و براى تقويت اسلام و مخالفت با ظلم قيام كرد. [در] مخالف با امپراتورى آن روز، كه از امپراتوريهاى اينجا زيادتر بود، قيام كرد در مقابل او با يك عده قليل. و با اين عده قليل در عين حالى كه شهيد شد، غلبه كرد. غلبه كرد بر اين دستگاه ظلم و شكست داد آنها را. ما كه دنباله او هستيم و مجالس عزا از آن وقت، به امر حضرت صادق سلام اللَّه عليه- و به سفارش ائمه هدى‏- عليهم السلام- ما بپا مى‏كنيم اين مجالس عزا را، ما همان مسئله را داريم مى‏گوييم؛ مقابل ظلم است، مقابل ظلم ستمكاران. (9)

---

سيد روح الله علوي

بخش سيره و عترت تبيان

پي نوشت ها:

1. الإحتجاج على أهل اللجاج‏، احمد بن على طبرسى‏،ج 2، ص300

2. زندگانى حضرت امام حسين عليه السلام‏، محمد جواد نجفى‏، ص 15، ناشر: اسلاميه‏

3. لهوف، سيدبن طاووس، ص 10

4. بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار،علامه مجلسى‏، ج‏44، ص 329 ناشر: اسلاميه‏

5. الكافي‏، شيخ كلينى‏، ج4، ص 574 ،ناشر: اسلاميه‏

6. صحيفه نور،ج‏21،ص : 1

7. تهذيب‏الأحكام،شيخ طوسى، ج6،ص  113، دارالكتب الإسلاميه تهران، 1365 هجرى شمسى

8. زيارت عاشورا

9.صحيفه نور، ج‏10، ص: 314