بخشی از آئین عزاداری در گلپایگان

بقعه ی سید السادات از فرزندان موسی بن جعفر امام زاده ابراهیم در روستای سعید آباد و امامزاده احمدبن عمران در روستای آریان است. گلپایگان در عرصه برپایی شعائر دینی و مذهبی عزاداری سالار شهیدان فرهنگی غنی دارد و حماسه حسینی با خون و رگ و ریشه مردم آنجا گره خورده. محرم مردم در و دیوار شهر را سیاه پوش و غم رنگ می یابیم و همه جا از نام حسین و عاشورا حکایت دارد. از شب سوم ماه محرم هیئتهای عزادار در قالب زنجیر زنی از حسینیه ها و مساجد خود بیرون می آیند و بعد از عبور از خیابانها و مسیرهای اصلی شهر بقعه سید السادات و هفده تن وارد می شوند و پس از زیارت و ادای احترام به سوگواری خامس آل عبا می پردازند. امامزاده هفده تن در طول سال محل زیارت امام حسین از شهرستان گلپایگان و شهرهای دیگر هست. همواره محل روضه خوانی برای شهیدان سرافراز کربلا و ذکر معارف و آموزه های اسلامی است.این مکان

در ماه محرم محل پرشورترین مراسم عزاداری و عطر افشانی است. در روز تاسوعا ، هیئتها از خیابانهای فرعی عبور می کنند ، به سمت خیابان اصلی که به موازات بازار قدیم شهر هست. حرکت می کنند تا به این مکان مقدس برسند ، اما عزاداری ها درگلپایگان غوغای دیگری دارد که هر بیننده ای را به هیبت می افکند ، سینه های پر راز و احساس ، سرهای پرشور و دیده های بارانی و هیجان وصف ناپذیر عزاداران جذاب ترین مناظر معنوی را به نمایش می گذارد.
مسیر اصلی حرکت عزاداران از خیابانهای اصلی شهر به سمت گلزار شهداست. تا با حماسه آفرینانی که ندای هل من ناصرینصرنی سالار شهیدان را لبیک گفتند ، تجدید بیعت کنند و بگویند کجایید ای شهیدان خدایی بلاجویان دشت کربلائید.گوگد شهری از توابع گلپایگان است که به خاطر سوابق غنی مذهبی اش همه ساله پیشواز محرم می رود. و کوچه ها و بازارش رنگ و بوی معنوی به خود می گیرد در این منطقه واعظان و خطیبان عصرها بر منبر وعظ می روند و حماسه عاشوراییان را به سبک سنتی و به گونه ای شیوا و دلپذیر و دلهای مشتاقان به اهل بیت (ع) را به آتش می کشند.

مساجد و حسینیه ها و امامزاده عمران گوگرد در این ماه عزا به حماسی ترین همایش آئینی نوحه ها می گدازنده و شورآفرین همراه با زنجیرزنی سوگواران و مویه های دردمندان آن دیار بهترین صحنه های عاشقانه را در عزای امام حسین (ع) به نمایش می گذارند هیئتهای گوگرد همچون هیئتهای گلپایگان از شب سوم محرم. در مساجد و حسینیه ها حضور می یابند و بعد با نظم و ترتیب خاصی به خیابان اصلی و بعد به میدان اصلی شهر می روند. مردم یکپارچه ماتم زده اند و در طول مسیر و پیاده روهای خیابان با دلهای غمبار با هیئتهای سوگوار همنفس و هماهنگ می شوند. و برای شهیدان کربلا به عزاداری می پردازند. بعد از سوگواری در میدان اصلی شهر راهی امامزاده عمران می شود و پس از عزاداری های ویژه محرم برای ادای احترام و ابراز تسلیت روانه مساجد و حسینیه های دیگر می شوند و تا گذشتن پاسی از شب به ذکر مصائب عاشورای 61 و بیان عزت و عظمت حسینی می پردازد. از دیگر رسومات گوگد گلپایگان بلند کردن نخل نسبتاً بلند همپای هیئتهای عزاداراست. نخلی که مزین به پارچه های مشکی است. تماشای نخل سیاه پوش برفراز دست سوگمندان از صحنه های جذاب و غم انگیز آن دیار است. در روز عاشورا امام زاده احمدبن عمران هم میزبان دسته های زنجیر زنی ، مکان متبرکی که سوگواران بعد از گذشتن از فراز و فرودها از کوچه های محل خویش به آنجا می آیند و در آن جا نخست هیئت روستای رباط ملکی که اغلب از سادات جلیل القدر هستند وارد امام زاده می شوند و برای امام شهیدشان زنجیر می زنند ، اشک می ریزند و سپس هیئتهای دیگر به ترتیب می آیند و غربت و تنهایی بودن را در نوحه های سوزناک و نواختن زنجیر بیان می دارند. زیارت عاشورا از برنامه های معنوی است که در آن روز شور و هیجان دیگری دارد ، خیرات ، نذورات و پخش غذا برای عزاداری حسینی در این دهه از ژرفای اعتقاد مردم آن خطه پرده برمی دارد. در پایان سوگواران یکی پس از دیگری سهم امامزاده را به مقصد و محل خود برای صرف نهار ترک می کنند.عزاداری مردم گلپایگان منحصر به روضه خوانی و زنجیر زنی نیست ، مردم خوب گلپایگان به سینه زنی و تعزیه خوانی هم اعتقاد خاصی دارند. حسینیه ها رباط ثبلولان از مکانهای مقدسی است که بیش از هر مکان مقدس دیگری محل نمایش تعزیه و شبیه خوانی است و بازیگرانش به مکتب نرفته و خط ننوشته اند ، ولی به غمزه دلبر عاشورایی خویش چنانند که مسئله آموز صد مدرس می شوند. هنر تعزیه در گلپایگان تحت عناوین متنوعی چون حضرت سیدالشهداء (ع) حضرت عباس (ع)، حضرت علی اکبر (ع) و حضرت علی اصغر (ع) ، حرّبن یزید و دوطفلان مسلم اجرا می شود و همگی از جذابیت ویژه ای برخوردار است.از مراسم جانسوز و رقّت بار عصر عاشورا در گلپایگان به آتش کشیدن خیمه هاست که در اغلب محله ها به نمایش در می آید و هر بیننده ای را در ژرفای مظلومیت اباعبدالله و یاران و اهل بیتش فرو می برد. در آن مراسم صدای شیون و هلهله ی مردم است که از هر سو به گوش می رسد روستای دستجرده یکی از محلهایی است که در برپایی چنین مراسمی به ویژه در روز عاشورا نقش مهمی را ایفا می کند. هیئتهای زنجیر زن و سینه زن و نیز مردم دلباخته ی گلپایگان برای مراسم آتش زدن خیمه ها به آنجا می روند و در وقت اجرای مراسم جمعیت یک صدا سخن می گویند که «آتش به آشیانه مرغی نمی زنند گیرم که خیمه خیمه ی آل عبا نبود.»مراسم شام غریبان گلپایگان هم بسیار تماشایی و دیدنی است ، روشن نمودن شمع سینه زنی و عبور از کوچه پس کوچه های این شهر و نیز سردادن نوحه های مناسب با این شب واقعاً غریبانه و غمبار است.

مردم گلپایگان در روز 12 محرم مانند تاسوعا و عاشورا با دست کشیدن از کار به عزاداری همت می گمارند و به یاد دفن شهیدان کربلا در این روز با یاد غربت و بی کسی ابی عبدالله عزاداری می کنند. اشتیاق این مردم شیفته اهل بیت به اهداء نذورات شنیدنی و دیدنی است. در این میان پختن حلیم در بین مردم این شهر مرسوم است. مردم حاجتمند با ریختن نمک در دیگ نذورات حاجات خود را از حضرت سیدالشهدا و یارانش طلب می کنند.

نظرات  

EnekaseBartar