- منتشر شده در جمعه, 31 خرداد 1392 11:13
- نوشته شده توسط کارگروه فرهنگی
- بازدید: 2530
فاطمه (س) الگوی مهدی (عج)
حضرت مهدی در بیانی شریف می فرمایند که "ان لی فی ابنته رسول الله اسوه حسنه" (الغیبه للطوسی)؛ دختر رسول خدا (س) برای من الگویی نیکوست.
با این بیان کاملا صریح می توان گفت که حضرت مهدی(عج)، ادامه زهرا(س) و آینه تمام نمای اوست. اهداف مهدی(عج) اهداف فاطمه(س) و راه او راه فاطمه و سلوك او سلوك فاطمه است و مهدی باوری بی شناخت فاطمه میسور نیست.
نتیجه ای كه از تفكر در آیات ، روایات وتشرفات به دست می آید این است كه ارتباطی نزدیك بین حضرت زهرا (س) و حضرت مهدی(عج) وجود دارد، گویی رمز و رازی میان این دو بزرگوار است.
فاطمه با نام مهدی شاد می‌شد و با یاد او خود را تسلیت می‌داد. بدون مهدی(عج)، تحمل شهادت حسین(ع) بر فاطمه سنگین می نمود. چون بی مژده او، رسالت پدرش و تمام انبیاء سلف را ناتمام می‌یافت. مهدی باوری بی شناخت فاطمه میسور نیست. فاطمه به چنین فرزندی می بالد و مهدی نیز بر چنین مادری فخر می فروشد.
برای شناخت بهتر ارتباط و مشابهت‌های حضرت زهرا(س) و حضرت مهدی (عج) در آیات و روایات گفت و گویی که با حجت الاسلام علی مصلحی، استاد مهدویت و معاون آموزش مرکز تخصصی مهدویت انجام داده ایم را در ذیر پی می گیریم:
از دیدگاه شیعیان حضرت مهدی(عج) به عنوان منجی آخر الزمان، فرزند حضرت فاطمه(س) است. این مسئله در منابع روایی ما چگونه بدان پرداخته شده است؟
پیامبر اكرم (ص) فرمودند: "مهدی(عج) از خانواده من و از فرزندان فاطمه (س) است كه بر اساس سنت من جنگ می‌كند؛ چنانكه من بر طبق وحی جنگ كردم." قابل توجه است كه پیامبر(ص) در ابتدا به طور كلی می‌فرماید: مهدی از عترت من است؛ سپس با "مِن" دایره را تنگ می‌كند؛ كه از فرزندان فاطمه (ع) است.
روایت دیگری كه دلالت بر این مطلب می‌كند، قسمتی‌از حدیث لوح است؛ كه‌خداوند فرمود: و اَعطَیتُك‌َ یا محمد مَن اُخرِجَ مِن صلبِهِ (یعنی‌علیاً) احد عشر مهدیا ؛ كلّهم مِن‌ذریتك مِن البِكر البتول؛ آخر رَجلٍ منهم ا‌نجی به من الهلكه...؛ ای‌محمد به تو عطا كردم كسی را (علی) كه یازده راهنما از نسل او خارج خواهم‌كرد؛ كه همگی از نسل تو، از زهرای بتول است. آخرین آنها مردی است كه به دست او از هلاكت نجات می‌بخشم...
در روایات‌عامه نیز آمده است که ام‌سلمه می‌گوید: از پیامبر (ص) شنیدم كه می‌فرمود: مهدی (ع) از خاندان من، از فرزندان فاطمه (ع) است. امام‌حسین (ع) نیز در این باره می‌فرماید، كه پیامبر (ص) فرمودند به‌حضرت‌زهرا (ع): بشارت بر تو، كه مهدی از تو است.
آیا حضرت زهرا (س) در بیاناتشان به وجود مبارک حضرت حجت (عج) اشاراتی داشته اند؟
راوی‌می‌گوید: بعد از وفات پیامبر حضرت فاطمه همیشه به زیارت قبور شهدای احد می آمد و كنار قبر حمزه گریه می‌كرد. روزی به او گفتم: ای‌سرور زنان! به خدا سوگند گریه شما رگ های قلب مرا پاره كرد. حضرت زهرا جواب فرمودند: ای‌ابو عمرو! سزاوار است كه من گریه كنم؛ چرا كه به مصیبت بهترین پدران مبتلا شده‌ام. آه، چقدر مشتاق رسول خدایم!...
عرض‌كردم: آیا پیامبر قبل از وفاتش تصریحی به امامت حضرت علی (ع) كردند؟ فرمودند: چقدر عجیب‌است! آیا روز غدیر خم را فراموش كرده‌اید؟! عرض كردم: بله، روز غدیر بود؛ اما منتظر چیزی هستم كه پیامبر (ص) به شما فرموده باشد. حضرت زهرا (ع) با چند تأكید فرمودند: خدا را شاهد می‌گیرم كه از او(ص) شنیدم، كه می‌فرمود: علی (ع) بهترین كسی است كه بین شما به عنوان‌جانشین خود می‌گذارم؛ او امام و خلیفه بعد از من است و دو نوه من و نه نفر از فرزندان‌حسین(ع) پیشوایان نیكویی‌هستند، كه اگر از آنها پیروی كنید، می‌یابید كه آن ها هدایت‌كننده هدایت شده‌اند؛ و اگر با آنها مخالفت كنید، تا روز قیامت بین شما اختلاف خواهد بود.
عرض‌كردم: ای‌سرور من! پس چرا علی (ع) از حق خود كناره‌گیری كرد؟ فرمودند:ای ابا عمرو! پیامبر (ص) فرمودند: مَثَل امام، مثل كعبه است؛ كه باید به سوی او آیند و او به سوی مردم نمی‌رود. سپس حضرت‌زهرا (س) فرمودند: به خدا قسم اگر حق را به اهلش واگذار می‌كردند و از خاندان پیامبر تبعیت می‌كردند، هیچ دو نفری هم با یكدیگر اختلاف نمی‌كردند و امر خلافت به تك‌تك جانشینان پیامبر(ص) می‌رسید؛ تا قائم ما، نهمین فرزند از حسین (ع) قیام می کرد.
پیامبر اكـرم (ص) فرمـودند: "مهدی (عج) از خـانواده من و از فرزندان فاطمه (س) است كه بر اساس سنت من جنگ می‌كند؛ چنانكـه من بـر طبق وحی جنگ كردم." قابل توجه است كه پیامبر(ص) در ابتدا به طور كلی می‌فرماید: مهدی از عترت من است؛ سپس با "مِن" دایره را تنگ می‌كند؛ كه از فرزندان فاطمه(ع) است
آیا در لوح و صحیفه فاطمه(س) به حضرت مهدی (عج) اشاره شده است؟
حدیث لوح و صحیفه، طولا‌نی است و به چند نحو روایت شده است. در بخشی از آن آمده است که جابر بن عبدالله انصاری می‌گوید: خدا را گواه می‌گیرم كه در زمان رسول خدا(ص) برای تهنیت ولادت امام حسین (ع) بر مادرتان حضرت فاطمه (ع) وارد شدم و در دست ایشان لوح سبز رنگی دیدم كه پنداشتم از زمرّد است. در آن نوشته‌ای سپید و نورانی مانند نور خورشید، دیدم. گفتم: ای‌دختر رسول‌خدا! پدر و مادرم فدای شما باد! این لوح چیست؟ فرمود: این‌لوح را خداوند متعال به‌رسولش هدیه كرده است و در آن اسم پدر و شوهر و دو فرزندم و اوصیای از فرزندانم ثبت شده و پدرم آن را به من عطا فرموده تا بدان مسرور گردم.
جابر می‌گوید: آن را به من دادند و آن را خواندم و از روی آن استنساخ کردم...: بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم؛ این كتابی است از جانب خدای عزیز حكیم برای محمد، نور و سفیر و حجاب او... من هیچ پیامبری را مبعوث نكردم، جز آنكه وقتی ایامش كامل و مدتش سپری شد، برای او وصی قرار دادم؛ و من تو را بر انبیا فضیلت دادم و وصی تو را افضل اوصیا قرار دادم و تو را به دو فرزند او و دو نوه تو، حسن و حسین، گرامی‌داشتم؛ حسن را پس از پدرش معدن‌علمم قرار دادم و حسین را خازن وحی‌خود ساختم و شهادت را به او كرامت كردم... به‌واسطه عترت او ثواب می‌دهم و عقاب می‌كنم. اولین عترت او، علی سرور عابدین و... و فرزند او كه همنام جدش محمود است؛ یعنی محمد، كه‌شكافنده علم من است... شك كنندگان در جعفر هلاك می شوند... بعد از او فرزندش موسی را برگزیدم... همانا تكذیب كننده امام هشتم، تكذیب كننده همه اولیا من است... بر من فرض است كه‌چشم او را به پسر و جانشینش محمد روشن سازم... و سعادت او را به‌واسطه فرزندش‌علی، كه‌ولیّ و ناصر من است،ختم می‌كنم... از صلب او حسن را كه‌داعی به‌راه من و خازن علم من است، بیرون می‌آورم؛ سپس به خاطر رحمت خود بر عالمیان، سلسله اوصیاء را به وجود فرزندش تكمیل خواهم كرد؛كسی كه كمال موسی، بهای عیسی و صبر ایوب را دارا است.
چرا یاد حضرت مهدی (عج) تسلا‌ی حضرت زهرا (س) بود؟
در روایت است که پیامبر (ص) در بستر مرگ بودند كه حضرت زهرا(ع) وارد شدند. حال پدر را كه دیدند، شروع به گریه كردند. كم‌كم صدای زهرا (ع) بلند شد. پیامبر(ص) سرشان را بلند كردند و علت را سؤ‌ال کردند. حضرت زهرا(س) عرض كردند: از تباهی و ضایع شدن دین و عترت، بعد از شما می‌ترسم. اینجا بود كه او را دلداری دادند به اینكه مهدی امت از نسل تو ظهور می‌كند و ریشه ضلالت و گمراهی را می‌كند.
در جای دیگری نیز آمده است: همزمان با تولد امام‌حسین(ع) به حضرت زهرا (سم) خبر داده می‌شود كه حسینش را شهید خواهند كرد. حضرت زهرا(س) ناراحت و گریان می شود اما خبر می آید كه مهدی امت از ذریه او خواهد بود.
حضرت مهدی(ع) در حدیثی می فرمایند که "ان لی فی ابنته رسول الله اسوه حسنه". با این بیان که دختر رسول خدا(سلام الله علیهما) برای من الگویی نیکوست؟ به نظر شما چه مولفه هایی را می توان برای الگو برداری امام مهدی(ع) بیان کرد؟
الگو سازی و شناساندن الگوی مناسب از جمله روش های اسلام برای‌ارائه برنامه زندگی و ارشاد به كمالات و مقامات معنوی است.
سایت مداحان قم:اینكه امام زمان (ع) حضرت زهرا (س) را الگوی خود قرار می‌دهد از آن روست كه حضرت زهرا (س) كسی است كه از هر جهت حتی در راه رفتن و سخن گفتن و در سیرت و صورت شبیه پیامبر (ص) است. دلیل این مطلب روایات متعددی است كه عامه و خاصه نقل كرده‌اند. در روایت است که عایشه می کوید: شبیه‌تر از فاطمه به پیامبر (ص) در راه رفتن، آرامش، وقار، سیرت، سخن‌گفتن، ایستادن و نشستن ندیدم.
به چه مولفه های مشترک و شباهت هایی بین سیره حضرت زهرا(س) و حضرت مهدی(ع) می توان اشاره کرد؟
حضرت زهرا (س) بقیة النبوه و حضرت مهدی (ع) بقیة الانبیاء و بقیة العترة والصفوة وسلالة النبوة و بقیه‌الله است.
حضرت زهرا باقیمانده و ادامه نبوت است. حضرت زهرا(س) پس از خواندن خطبهی فدكیه و بازگشت به خانه، سخنانی‌گفتند. حضرت علی(ع) ایشان را با این لقب مورد خطاب قرار دادند: "یا ابنه الصفوه وبقیه النبوه"
حضرت مهدی(عج) نیز باقیمانده و ادامه همه انبیای الهی است. حضرت حكیمه خاتون در ضمن نقل حدیث شب تولد امام زمان (ع) می‌گوید: او را خدمت امام عسكری (ع) آوردم؛ پس...فرمود: سخن بگو
ای حجه الله و بقیه الانبیاء و نورالا‌صفیاء و غوث الفقراء و خاتم الا‌وصیاء و نور الا‌تقیاء...؛ پس او(عج) فرمود: اشهد ان لا اله الا الله و... . امام عسكری(ع) او را با لقب "بقیه‌الانبیاء" باقیمانده انبیاء خطاب كرد.
مداحان :حضرت زهرا (س) سیده النساء و حضرت مهدی (عج) سید الخلق است. حضرت زهرا (س) طاهره و حضرت مهدی (عج) طاهر است. حضرت‌زهرا (س) مباركه و حضرت مهدی (عج) مبارك است. حضرت زهرا (س) زكیه و حضرت مهدی (عج) زكی است. حضرت زهرا (س) طیبه و حضرت مهدی (عج) طیب است. حضرت‌زهرا (س) مطهره و حضرت مهدی (عج) مطهر است. حضرت زهرا (س) تقیه و حضرت مهدی (عج) تقی‌است. حضرت‌زهرا (س) نقیه و حضرت مهدی (عج) نقی است. حضرت زهرا(س) محدَّثه و حضرت مهدی (عج) محدَّث است.
حضرت‌زهرا(س) و حضرت‌بقیه‌اللّه (عج) هر دو كوكب درّی‌‌هستند. حضرت زهرا (س) منصوره و امام زمان (عج) منصور است. حضرت‌زهرا(س) صدیقه و حضرت مهدی (عج) صادق المقال است. حضرت‌زهرا (س) صابره و حضرت مهدی (ع) صابر است. حضرت زهرا (س) معصومه و امام زمان (عج) معصوم است. حضرت زهرا (س) مظهر آیه نور و حضرت مهدی (عج) نور آل محمد (ع) است. حضرت‌زهرا (س) و حضرت مهدی (عج) هر دو فریاد رس هستند. حضرت زهرا (س) منتظِر و حضرت مهدی (عج) هم منتظَر و هم‌منتظِر است. حضرت زهرا (س) نور اهل آسمان و حضرت مهدی (عج) نور اهل زمین است. حضرت زهرا (س) خیره الا‌حرار و سیده النساء، مادر حضرت مهدی (عج) خیره الاِماء و سیده الاِماء است.
طبق روایات حضرت زهرا (س) و حضرت مهدی (عج) هر دو در شكم مادر سخن می گفتند. امام صادق (ع) می‌فرماید: وقتی حضرت خدیجه (س) با پیامبر (ص) ازدواج كرد، زنان مكه از او كناره گیری كردند (و او تنها شد) تا این كه به حضرت زهرا (س) باردار شد. در آن زمان بود كه فاطمه با او سخن می‌گفت و از او می‌خواست كه صبر كند.
حضرت حكیمه خاتون نیز وقتی قضیّه شب تولد حضرت مهدی (عج) را نقل می‌كند، می‌گوید: امام عسكری (ع) فرمود: سورهِ قدر را بر نرجس خاتون بخوان. شروع كردم به خواندن سوره قدر. پس آن طفل، در شكم نرجس خاتون با من همراهی می‌كرد و می‌خواند آن چه من می‌خواندم و بر من سلامی كرد. من ترسیدم. امام، صدا زد: ای عمه! از قدرت الهی تعجب نكن، كه حق تعالی كودكان ما را به حكمت گویا می‌گرداند و ما را در بزرگی، در زمین، حجت خود می‌گرداند.
حضرت زهرا (س) و حضرت مهدی (عج) شفیع مؤ‌منان در قیامتند. مظلومیت حضرت زهرا(س) و حضرت مهدی (عج) در بسیاری روایت مشهود است. پیامبر (ص) به حضرت زهرا (س) و حضرت مهدی (عج) بسیار علاقه داشتند.
حضرت زهرا(س) و امام زمان (عج) هر دو به زائران حسین (ع) عنایت دارند. یكی از ویژگی‌های حضرت زهرا (س) این است كه به زائران فرزند شهیدش امام حسین (ع) عنایت ویژه‌ای دارد. هنگامی كه آنان به زیارت امام حسین (ع) می‌روند، حضرت زهرا(س) حاضر می‌شود و برای آنان طلب آمرزش و دعا می‌كند. قضایای زیادی نیز بر عنایت حضرت مهدی (عج) به زایران امام حسین (ع) دلالت دارد. یكی از آنها قضیّهِ معروف جعفر نعل‌بند است كه مرحوم نهاوندی آورده است.
بیعت كسی بر هر دو بزرگوار نیست و از كسی تقیّه نمی‌كنند و از ستمگران دوری کرده و می کنند . هر دو از تعلّقات دنیایی آزادند. و بندگی خداوند خدا می کنند. حضرت زهرا (س) به حدّی خالصانه خداوند را عبادت می‌كرد كه خداوند با او بر ملایكه مباهات می‌كرد و می‌فرمود: بنگرید به بهترین بندهِ من فاطمه! او در مقابل من ایستاده و از خوف من تمامی وجودش می‌لرزد و با تمامی حضور قلب، به عبادت من روی آورده است. حضرت مهدی (عج) هم به قدری عبادت خداوند را می كند كه رنگ رخسار مباركش متمایل به زرد است. امام كاظم (ع) می‌فرماید: مهدی، بر اثر تهجّد و شب زنده‌داری، رنگش به زردی متمایل می‌شود.
هر دو بزرگوار با انحراف‌ها و بدعت‌ها مبارزه می کنند. زهرا (س) فدای رسالت و ولایت شد تا دین بماند، بدعت‌ها و انحرافات از بین برود و تلاش‌های پدرش به ثمر برسد. دربارهِ مبارزات آن بزرگوار با انحرافات، سخن فراوان است. خطبهِ فدكیه و خطبه‌های دیگر آن بانوی پهلو شكسته و مصیبت دیده، گویای مبارزهِ حضرت است. حضرت مهدی (عج) هم با بدعت‌ها و انحرافات مبارزه می‌كند و فرایض الهی و سنن نبوی را احیا می کند. در دعای شریف ندبه می‌خوانیم: كجا است آرزو كشیده برای زنده كردن قرآن و حدودش؟ كجا است زنده كنندهِ آثار دین و اهل دین؟ كجا است آن ذخیرهِ الهی برای تجدید واجبات و سنت‌های اسلام؟
غم خواری و توجه به امور مسلمانان، به ویژه شیعیان و ایثار و انفاق و تلاش از دیگر ویژگی های مشترک حضرت زهرا (س) و حضرت مهدی (عج) است. یكی از علت‌هایی كه فاطمه (س) را به میدان آورد و آن همه مصایب و آزارها را تحمّل كرد، همّ و غمّ آن حضرت نسبت به امّت پدرش و شیعیان شوهرش و مصایبی كه دامن‌گیرشان خواهد شد، بود. حضرت مهدی(عج) نیز غم‌خوار همگان، به ویژه شیعیان است و برای آنان دعا می‌كنند. توقیعات و ملاقات‌های فراوان، بر این مطلب دلالت می‌كند.
منبع: سایت مداحان قم / آینده /تبیان
